ΣΤΟ ΜΗΤΣΟ ΚΑΤΣΙΝΗ τον ποιητή της ειρήνης

Πνευματικό μνημόσυνο 

         Του Νίκου Ι. Κωστάρα

Ένιωσα μια ψυχική ικανοποίηση, όταν ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιστημόνων Τεγέας, κ. Δ. Βόσνος, μου τηλεφώνησε για το πνευματικό μνημόσυνο, αφιερωμένο στον ποιητή της ειρήνης, τον αξέχαστο φίλο μου Μήτσο Κατσίνη, τον αγωνιστή των υψηλών ιδανικών της ζωής, που τα ποιήματά του έγιναν παιάνες για την Ειρήνη και τη Λευτεριά.

          Ήταν μια αξιέπαινη απόφαση του Συνδέσμου Επιστημόνων της Τεγέας και αξίζουν θερμά συγχαρητήρια. Όταν πνευματικά σωματεία ρίχνουν στη λήθη ανθρώπους που πρωτοπόρησαν, που δημιούργησαν, που άνοιξαν ορίζοντες και άφησαν ένα αξιόλογο έργο πίσω τους, το έργο ή το χρέος αυτό αναλαμβάνουν άλλοι, που ευτυχώς δεν ξεχνούν, καλύπτοντας έτσι το κενό μιας ασυγχώρητης λήθης. Χρέος μας είναι να μην αφήνουμε στο σκιόφως ή και στο έρεβος της λήθης πρόσωπα που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο προσέφεραν στην πνευματική προκοπή μας.

          Αυτό το πνευματικό μνημόσυνο είναι ο καλύτερος τρόπος ν’ αγαπάς αυτόν που έχει φύγει, τιμώντας το έργο του, ιδίως όταν αυτό είναι τόσο πολυσήμαντο και με διαχρονική αξία. «Ούτοι λείψανα των αγαθών ανδρών αφαιρείται ο χρόνος α δ’ αρετά και θανόντα λάμπει», τονίζει ο μεγάλος Ευριπίδης. Γιατί δεν εξαφανίζει τη μνήμη για τους γενναίους άνδρες ο χρόνος, μα η αρετή τους λάμπει και όταν αυτοί πεθάνουν.

          Γιατί το έργο του Κατσίνη αντέχει στο χρόνο μέσα στην πορεία του χρονόκυκλου, έχει διάρκεια και συντηρεί τη μνήμη του δημιουργού, που μαχόταν για τη δικαίωση του ανθρώπου με μια ποίηση ανθρώπινη και πανανθρώπινη. Είχε τάξει τον εαυτό του στον άνθρωπο και το λαό μας. Η ποίησή του είναι το τραγούδι μιας καρδιάς ξέχειλης από αγάπη για τον άνθρωπο. Μια καρδιά που δεν ξέρει άλλο παρά μονάχα ν’ αγαπά. Εμπνέεται από τη ζωή και την κάνει πραγματικότητα με τα υψηλά ιδεώδη της ειρήνης, της ανθρωπιάς και της ελευθερίας.

          Το όραμα της ειρήνης επανέρχεται με χίλιους τρόπους στην ποίησή του, στα ποιήματά του, που είναι «ηρωικά εμβατήρια της ειρήνης». Για το Μήτσο Κατσίνη η Ειρήνη εξακολουθεί να παραμένει ο καμβάς, που πάνω του εμπλέκονται τα μεγάλα ανθρωπιστικά οράματα και ειρηνοφόρα ιδανικά που σηματοδοτούν την ποίησή του. Μια ποίηση που είναι ο άσβεστος πνευματικός πυρσός ο οποίος καθοδηγεί τους συνοδοιπόρους της ζωής. Σημαδεύει το κάλεσμα των καιρών και είναι καμωμένος από το ίδιο ύφασμα που έβγαλε ο αργαλειός ένα Παλαμά.

          Στην ποίησή του μιλάει ένας δυναστευόμενος λαός που συμπορεύεται και συμπάσχει μαζί του. Μετά πλάθει τις προσδοκίες του σε οράματα, σε αυριανές πραγματικότητες, σε ανυψωτικά επίπεδα ανθρωπισμού και πνευματικής καλλιέργειας. Μηνύματα ειρήνης και ανθρωπισμού. Μηνύματα που κρατούν τον άνθρωπο μέσα στο χώρο του ανθρωπιστικού «φέρεσθαι» και του μεγαλείου της ύπαρξής του. Όταν γεννιέται ένας ποιητής ένα σκοτάδι πεθαίνει και όταν φεύγει, φωτιά αφήνει στην εστία της ποίησης και μας ζεσταίνει.

          Ο Μήτσος Κατσίνης τραγουδάει τη ζωή και την εξηγεί με το δικό του τρόπο, ιδιαίτερο, αδρό, αφηγηματικό. Είναι ο γλυκόλαλος τραγουδιστής του ήθους, του κάλλους και της αρετής. Με το δυνατό ποιητικό του κάλαμο υμνεί την πίστη, την αγάπη, την καλοσύνη, την πνευματική ανάταση, την ελπίδα, τη δικαιοσύνη, την ανθρωπιά και το ελεύθερο πνεύμα. Το μεγαλείο του αληθινού ποιητή είναι να ενώνει τους ανθρώπους, να τους σβήσει τα πάθη και να τους δείξει το φως που διώχνει τα σκοτάδια και φέρνει τη λευτεριά με αγάπη χωρίς όρους.

          Και όπως ο ίδιος τονίζει «η ζωή πάντα είναι η καλύτερη ποίηση. Σε κάθε βήμα της ο άνθρωπος αισθάνεται τις χαρούμενες ώρες, την οδύνη, την τραγικότητα, τις μεγάλες και μικρές στιγμές και γράφει την ιστορία του με τις αποκτημένες εμπειρίες του».

          Ήταν ένας αληθινός βαθυστόχαστος ποιητής. Ένας υπέροχος, καταξιωμένος πνευματικός άνθρωπος. Ένας ακάματος δημιουργός, ένας αθόρυβος τίμιος εργάτης του πνεύματος, ένας γενναίος αγωνιστής της ειρήνης και ανυποχώρητος υπερασπιστής των πιο υψηλών ιδανικών της ζωής. Ένας φλεγόμενος άνθρωπος για την ελευθερία, τη δημοκρατία, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη συναδέλφωση των λαών, που κάνει τους λαούς να καταργήσουν το μίσος, τα σύνορα και τη βαρβαρότητα.

          Σκουπίζει το δάκρυ του και οραματίζεται ... αλλά και αναστενάζει: «όταν μου λείπεις ειρήνη κουβεντιάζω με τους μάρτυρες και τους ήρωες...»

-        «Δεν θα τραγουδήσω τη χαρούμενη Αγάπη

             θα κλάψω την πέτρινη καρδιά της πολιτείας»

-        «Τα περιστέρια της Ειρήνης ενταφιάζουν το θάνατο

μεταμορφώνουν τη νύχτα και τον άνθρωπο σε σένα

και σε μένα, μαθαίνουν τον ύμνο της δικαιοσύνης»

Δεν έχω ποιητική φλέβα, ούτε την ειδικότητα του κριτικού, αλλά διαβάζοντας τα ποιήματά του συλλαμβάνω τους παλμούς της καρδιάς του αληθινού ποιητή και νιώθω τους κυματισμούς αγάπης και ανθρωπιάς να ριπίζουν την απεραντοσύνη της θάλασσας που φέρνει τον παφλασμό μιας επίκαιρης δικής του κραυγής: «Βοηθήστε να σώσουμε τον άνθρωπο» που κλυδωνίζεται χωρίς πυξίδα στο στρόβιλο της παγκοσμιοποίησης. Η φωνή του είναι μια κραυγή, μια ιαχή ειρήνης για να αφυπνίσει συνειδήσεις και να ταράξει την αδιαφορία και το βόλεμα από την αλλοτρίωση της καταναλωτικής μας απληστίας και της πνευματικής μας στείρωσης. Γι’ αυτό πρέπει ν’ ακουστεί μακρύτερα η φωνή του για να μη χαθεί η ελπίδα, για να σωθεί ο Άνθρωπος.

          Έγραφε ποιήματα για τη θάλασσα και την ξενιτιά, για αυτά μιλούσαμε στις συναντήσεις μας αλλά και για την Τεγέα και την Αρκαδία. Γιατί ο λόγος του Μήτσου Κατσίνη κλείνει τη δύναμη της Αρκαδικής γης. Τη θωριά και τ’ ανάστημα και το φως των παλληκαρόβουνών της, πλέκοντας υπέροχους ύμνους:

«Τραγούδια δοξαστικά, τρισευλογημένες ώρες, αγώνες, ηρωισμοί, ματωμένα χώματα, χιλιάδες σταυροί, σπαρμένα κόκκαλα, βουνά περήφανα, καρποφόροι κάμποι, ναοί, θεοί, λαοί, νεράιδες ύμνησαν το αρκαδικό πνεύμα, την υπέρτατη ομορφιά, την ιδέα των ελεύθερων οραματισμών». Αυτά γράφει σε άρθρο του στα «Αρκαδικά» τα οποία επιμελείται μετά το θάνατο του ιστοριοδίφη Θάνου Βαγενά – και συνεχίζει:

          «Πνεύμα και φως η Αρκαδική γη. Μόχθος αδιάκοπος και ανθρώπινη δημιουργία. Φωνές των αιώνων που ξάγρυπνες ζωντανεύουν τους μύθους και τους ταξιδεύουν στις γενιές που φεύγουν κι έρχονται για να μη σβήσει ο ήλιος, για να μην πεθάνει η ζωή.

          Η καρδιά της Πελοποννήσου, η Αρκαδία, καταγράφει στους χτύπους της την πορεία της παγκοσμιότητας από τα πρώτα βήματά της, την καθημερινή αγωνία, την απειλή των πολέμων, τους πολιτισμούς, τη βαρβαρότητα, φέρνει από τα βάθη των καιρών, το θάμπος και την αγάπη.»

          Και για τον περίφημο πίνακα του Πουσέν «Οι ποιμένες της Αρκαδίας» τονίζει: «Έζησα κι εγώ στην Αρκαδία, είναι η μεγάλη έμπνευση, η θέαση της ζωής, το πάθος για την κατάκτηση της αρμονίας, της πληρότητας, της αδελφικής διαβίωσης, η ευδοκία της τελετουργικής ημέρας».

          «Η Τεγέα» - τονίζει – «έξω από το μύθο και τ’ όνειρο, χωρίς την περιπλάνηση και το ταξίδι του αγνώστου, με την ιστορία της από χιλιάδες χρόνια, με τον ηρωικό λαό της, με τους αγώνες της, με τις ματωμένες και λυτρωτικές ώρες, στάθηκε μια παρουσία μέσα στο χρόνο, ένας λόγος, μια μαρτυρία, μια γη ποτισμένη με ιδρώτα, αγάπη και γνώση. Πέρασες μέσα από τη φωτιά και την κοιλάδα της δοκιμασίας. Κουβαλούσες τις πικρές νύχτες της απόγνωσης και αργούσε να ξημερώσει. Καθημερινά χτυπιόταν η ζωή με το θάνατο και μονάχα στην καρδιά σου και στο όνειρο των νεκρών ζεσταινόταν η Ειρήνη.

          Μητέρα Τεγέα. Οι αιώνες έγραψαν τ’ όνομά σου στην ιστορία της ελληνικής πατρίδας, με θαυμασμό και ο ελεύθερος λαός με το πνεύμα της ψυχική ανάτασης, κράτησε το φως της δημιουργίας, με αγάπη, με πάθος, με πολλές προσδοκίες, με χιλιάδες ελπίδες».

          Και για τη γενέτειρά του Κερασίτσα γράφει:

          «Το χωριό μου πότισε με το αίμα του το λάβαρο της Λευτεριάς.

          τραγουδάει το φως του κόσμου

          γράφει την ανθρώπινη δική του ιστορία

          ταξιδεύει με τις όμορφες προσδοκίες»

Η Κερασίτσα πρέπει να υπερηφανεύεται για το άξιο τέκνο της, όπως και οι Αρκάδες για τον ποιητή της ειρήνης και της ανθρωπιάς, τιμώντας μια προσωπικότητα του ήθους και του πνεύματος, που ανεβάζει την πολιτιστική στάθμη αλλά και εκφράζει το πύρωμα της καρδιάς και το άνοιγμα της ψυχής. Μια ηθική επιβράβευση της αρκαδικής κοινωνίας στις άξιες πουρναρόριζες ως ελάχιστος φόρος τιμής για να δείξουμε στα παιδιά μας ότι υπάρχουν ακόμα άξιοι δημιουργοί που τιμούν τον τόπο μας για να κρατηθούν οι ρίζες του πολιτισμού μας. Και όπως τονίζει ο Περικλής «Ανδρών αγαθών έργω γενομένων, έργω και δηλούσθαι τας τιμάς».

Νίκος Ι. Κωστάρας