Βιβλιοπαρουσίαση
_______________________
Γράφει ο Νίκος Ι. Κωστάρας
Με την έκδοση της ιστορικής
βιογραφίας του Αγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως, της πρώτης Αγίας Μορφής του καιρού
μας, με ευλογητικά γράμματα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου Α’ και του
Πατριάρχου Αλεξανδρείας Πέτρου Ζ’, βασισμένη σε νέες αυθεντικές πηγές, ο
ακάματος ερευνητής και ακαταπόνητος συγγραφέας «επετέλεσε άθλον δια του οποίου
ανήκον αυτώ θερμός έπαινος και συγχαρητήριοι ευχαί και ευλογίαι», όπως αναφέρει
ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ιερόθεος στο Προλογικό του Σημείωμα.
Πράγματι τόλμησε και πέτυχε -ο αγαπητός φίλος και
διακεκριμένος συγγραφέας- στηριγμένος επάνω σε αδιαφιλονίκητες ιστορικές πηγές
και μαρτυρίες αξιόπιστων μαρτύρων να συντάξει μια βιογραφία αντάξια της μεγάλης
Μορφής και προσφοράς του Αγίου Νεκταρίου σε 400 σελίδες με σπάνιες φωτογραφίες
και δυσεύρετα ανέκδοτα χειρόγραφα.
Εργάστηκε
με επιμέλεια και υπομονή ερευνώντας στα Αρχεία και τον Τύπο της εποχής για να
βρει νέα αξιόλογα στοιχεία με εξακριβωμένες και διασταυρωμένες ιστορικές
πληροφορίες αλλά και σημαντικά ανέκδοτα κείμενα διαφωτίζοντας τις πτυχές της
ζωής του Αγίου.
Και αυτές οι υποσημειώσεις, οι χρονοβόρες με
πολλές λεπτομέρειες μαρτυρούν την μεγάλην έρευνα του συγγραφέα, που «ως
μέλισσα, φιλόπονος» ανευρίσκει, διασαφηνίζει και διαφωτίζει περισσότερο διάφορα
γεγονότα, αφορώντα τις πτυχές του Αγίου.
Αρχίζει την ιστορική βιβλιογραφία του Αγίου Νεκταρίου από
την καταγωγήν και τα παιδικά του χρόνια στη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης. Ο
Άγιος Νεκτάριος λεγόταν κατά κόσμον Αναστάσιος Κεφαλάς και γεννήθηκε το 1846
στη Σηλυβρία ενώ «κατήγετο πατρόθεν εξ’ Ηπείρου». Εδώ βρίσκει ευκαιρία ο
ερευνητής να μας αναφέρει για την Σηλυβρία αλλά και για την «Παναγία τη
Σηλυβριανή», τη θαυματουργή.
Ως νέος βρέθηκε εργαζόμενος στην Κωνσταντινούπολη «για να
γνωρίσει καλύτερα τα εκεί σεβάσματα της Ορθοδοξίας και του Γένους μας».
Πήγε στη Χίο και χρημάτισε γραμματοδιδάσκαλος στο χωριό
Λιθί της Χίου. Στη Χίο έκανε και τη μεγάλη επιλογή της ζωής του να ακολουθήσει
το εκκλησιαστικό στάδιο.
Από τη Χίο ο ιεροδιάκονος Νεκτάριος Κεφαλάς πήγε στην
Αλεξάνδρεια για να συναντήσει τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Σουφρόνιο, ο οποίος
είχε διατελέσει πριν και Μητροπολίτης Χίου.
Στην Αλεξάνδρεια χειροτονείται Πρεσβύτερος και αργότερα
χειροθετείται Μέγας Αρχιμανδρίτης και πνευματικός στην Πατριαρχική
Αντιπροσωπεία Καίρου για να προαχθεί αργότερα για το ήθος και την εργατικότητά
του «Μητροπολίτης της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Μητροπόλεως Πενταπόλεως» στη
σημερινή Λιβύη.
Η προσωπικότητα και η όλη δραστηριότητά του προκάλεσαν
φθόνο, μίσος και αντιδράσεις με αποτέλεσμα τον διωγμό του από την Αίγυπτο.
Εδώ απογοητεύεται κανείς από τις ραδιουργίες και
συκοφαντίες που γίνονται για τον άσπιλον Μητροπολίτην για να καταλήξει στην Αθήνα
«πάμπτωχος στερούμενος ακόμα και αυτόν τον επιούσιον» και να καταδεχθεί τον
διορισμό του σε θέση απλού ιεροκήρυκα.
Άφησε εποχή η διακονία του στην Αρχιεπισκοπή Χαλκίδας.
«Δεν εκήρυττε μόνον ανελλιπώς κατά τας εορτάς, αλλά και περιοδεύων αδιαλείπτως ανά
τας πόλεις και τα χωρία, δι’ ατραπών και βράχων, έκρουε τον κώδωνα του ναού και
δίδασκε τους προστρέχοντας» με πρωτόγονα συγκοινωνιακά μέσα.
Και στη Χαλκίδα αγαπήθηκε από τον λαό αλλά πικράθηκε από
τις τοπικές και εκκλησιαστικές αρχές για να γίνει μετάθεσή του στη
Φθιωτιδοφωκίδα. Στις 10 Μαρτίου 1894 ανέλαβε καθήκοντα Γενικού Διευθυντού στη
Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή για να επανακτήσει η Σχολή την πρώτην αυτής
λαμπρότητα.
«Η Πατρίς και η Εκκλησία έχει σήμερον υπερποτέ ανάγκην
ανδρών αφοσιωμένων εις τας αρχάς του Σταυρού, ανδρών ζώντων ουχί δι’ εαυτούς
αλλά δια το γένος και την εκκλησίαν», τόνιζε σε κάποια ομιλίαν του και νομίζει
κανείς πως ο Άγιος Διευθυντής της μιλάει για την σημερινή εποχή.
Το 1908 αποφασίζει να αποχωρήσει από την ενεργό υπηρεσία
σε ηλικία 62 χρόνων, αισθανόμενος τον εαυτό του «ανίσχυρον να φέρει τα της
Διευθύνσεως της Σχολής σπουδαία καθήκοντα», υποβάλλοντας την παραίτησή του από
την Ριζάρειο Σχολή (7-2-1908).
Ελεύθερος από άλλες υποχρεώσεις ο Άγιος Νεκτάριος επέλεξε
την Αίγινα για να μονάσει. Δυστυχώς και κατά την διάρκεια της παραμονής του
στην Αίγινα ο Άγιος Νεκτάριος δοκιμάστηκε πολύ ενώ προσπαθούσε να αναδείξει
«ιερόν Παρθενώνα» την Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας.
Παρά τις δυσκολίες στη ζωή του δεν έπαυσε να εργάζεται
συγγραφικά ενώ εστερείτο των πάντων. «Ουδέποτε έχω πλεόνασμα τι προς άνετον
εκτύπωσιν ενός έργου μου διότι ουδέποτε εισπράττω όσα δαπανώ» διαβεβαίωνε ο
ίδιος. Αλλά είχε «μέγαν ζήλον προς πνευματικόν φωτισμόν του λαού», αφού και
στην διαθήκη του αναγράφει «… να μεριμνήσουν δια την επανέκδοσιν και ευρεία
κυκλοφορίαν των βιβλίων, τα οποία κόπω και μόχθω συνέταξα …».
Ο συγγραφέας παραθέτει τα κυριότερα σημεία της
διδασκαλίας του. «Θρησκεία άνευ ηθικής είναι εμπαιγμός θείων και ανθρωπίνων
πραγμάτων», τονίζει. Στις 8 Νοεμβρίου 1920 έχουμε την εκδημία του Αγίου στην
ουράνια πατρίδα, στην Αφθαρσία του ιερού λειψάνου, την βεβαιότητα της
αγιότητας. Και το 1961, από την εκκλησία, την εγγραφή του στις επίσημες δέκτες
των Αγίων , σαράντα χρόνια μετά την εκδημία του, κατατάσσοντας τον στο
Αγιολόγιό της. Και όπως γράφει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας: «Ο
Μητροπολίτης Πενταπόλεως Νεκτάριος έχει αγιάσει στην συνείδηση του πληρώματος
της εκκλησίας της Ελλάδος» και προβάλλεται «ως παράδειγμα αρετής, οσιότητος,
εγκράτειας και αγιότητος βίου. Η φήμη του ως οσίου ανδρός είχε προηγηθεί του
θανάτου του Νεκταρίου».
Αξίζουν συγχαρητήρια στον αξιέπαινον μελετητή και ακάματο
ερευνητή για την αξιόλογη ιστορική βιογραφίαν του Αγίου Νεκταρίου, μια μελέτη
ηθικά ωφέλιμη στην αλλοτριωμένη εποχή μας.
Νίκος Ι. Κωστάρας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου